Spotkanie 11. Urządzenia peryferyjne

Urządzenia peryferyjne  (ang. peripheral device) - dowolna część komputera inna niż procesor (CPU) i pamięć operacyjna, jak np. klawiatura, monitor, mysz, drukarka, skaner, napęd taśmowy, mikrofon, głośnik, aparat fotograficzny, dżojstik czy kamera internetowa (opisane poniżej).

Monitor to ogólna nazwa jednego z urządzeń wyjścia do bezpośredniej komunikacji operatora z komputerem. Zadaniem monitora jest natychmiastowa wizualizacja wyników pracy komputera.

Podział współczesnych monitorów wygląda następująco:

• monitor CRT – przypomina zasadą działania i po części wyglądem telewizor. Głównym elementem monitora CRT jest kineskop;

• monitor LCD – inaczej panel ciekłokrystaliczny. Jest bardziej płaski od monitorów CRT. Zasada generowania obrazu jest odmienna niż w monitorach CRT.

Klawiatura to uporządkowany zestaw klawiszy służący do ręcznego sterowania urządzeniem lub ręcznego wprowadzania danych. W zależności od spełnianej funkcji klawiatura zawiera różnego rodzaju klawisze – alfabetyczne, cyfrowe, znaków specjalnych, funkcji specjalnych, o znaczeniu definiowanym przez użytkownika.

Mysz to urządzenie wskazujące używane podczas pracy z interfejsem graficznym systemu komputerowego.

Podział według mechanizmu działania:

• mysz mechaniczna (kulkowa)

• mysz diodowa (optyczna)

• mysz laserowa 

Projektor to urządzenie optyczne służące do wyświetlania na ekranie projekcyjnym nieruchomego lub ruchomego obrazu.

Podział projektorów ze względu na tradycyjne podłoże przedmiotu:

• episkop
• diaskop
• epidiaskop

Drukarka to urządzenie współpracujące z komputerem, służące do przenoszenia danego tekstu, obrazu na różne nośniki druku (papier, folia, płótno itp). Niektóre drukarki potrafią również pracować bez komputera, np. drukować zdjęcia wykonane cyfrowym aparatem fotograficznym (po podłączeniu go do drukarki lub po włożeniu karty pamięci z zapisanymi zdjęciami do wbudowanego w drukarkę slotu).

Mianem drukarki określa się też sterownik w systemie operacyjnym, natomiast samo urządzenie określane jest jako urządzenie drukujące.

Podstawowe rodzaje drukarek:

• igłowa 
• atramentowa
• laserowa

Skaner  to  urządzenie służące do przebiegowego odczytywania: obrazu, kodu paskowego lub magnetycznego, fal radiowych itp. do formy elektronicznej (najczęściej cyfrowej). Skaner przeszukuje kolejne pasma informacji odczytując je lub rejestrując. Nie jest to więc zwykły czytnik, a czytnik krokowy.

Ploter  to  komputerowe urządzenie peryferyjne, służące do pracy z dużymi płaskimi powierzchniami, mogące nanosić obrazy, wycinać wzory, grawerować itp. Ploterów używają głównie graficy komputerowi, poligrafowie i architekci.

Kamera internetowa  to kamera cyfrowa, podłączana bezpośrednio do komputera, zazwyczaj za pomocą złącza USB. Kamera może transmitować obrazy statyczne lub transmisja może odbywać się w sposób ciągły.

Joystick  (po polsku - manipulator drążkowy) to urządzenie wejścia komputera, manipulator służący do sterowania ruchem obiektów na ekranie. W podstawowej wersji zbudowany z wychylnego drążka zamocowanego na podstawce, którego przechylenie w odpowiednim kierunku powoduje stosowną reakcję sterowanego obiektu, oraz w przyciski uruchamiające przypisane im działania i dodatkowe funkcje sterujące, znajdujące się na podstawce i samym drążku. 

Typy joysticków:

• analogowy

 

• cyfrowy

Spotkanie 10. Komputer i spółka

Na tym spotkaniu zajmowaliśmy się tworzeniem prezentacji na temat budowy komupera.

Spotkanie 9. Na straży prawa

Prawa autorskie (ang. copyright, symbol: ©) – pojęcie prawnicze oznaczające ogół praw przysługujących autorowi utworu albo normy prawne upoważniające autora do decydowania o użytkowaniu dzieła i czerpaniu z niego korzyści finansowej.
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych z późn. zm. wyróżnia: autorskie prawa osobiste oraz autorskie prawa majątkowe.

  Utwór – termin prawniczy z zakresu prawa autorskiego, który według Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych jest zdefiniowany następująco:
 „…każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.”


Licencja (z łac. licet, „jest dozwolone“; licens, „wolny“) - dokument prawny lub umowa, określająca warunki korzystania z utworu jako dobra, którego dana licencja dotyczy. Właściciel praw autorskich, znaku handlowego lub patentu może (i często to robi) wymagać od innych posiadania licencji jako warunku użytkowania lub reprodukowania licencjonowanego utworu.                                                                        


Typy licencji: 

• pełna 
• wyłączna
• niewyłączna
• mocna 
• słaba
• otwarta
• wzajemna
• dorozumiana
• przymusowa 
• podlicencja  

Licencja oprogramowania – umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa, zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą, która zamierza z danej aplikacji korzystać.
Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu), czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. W Polsce Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych, których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).


Typy licencji oprogramowania:

• Adware – rodzaj (i typ) licencji oprogramowania. Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawierającym funkcję wyświetlającą reklamy.
•  Freeware – licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez ujawnienia kodu źródłowego. Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie darmowa jedynie do użytku domowego).
•  Shareware to rodzaj licencji programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników.
•  Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne. Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji.
•  OEM - licencja na oprogramowanie przypisane tylko do danego sprzętu bez możliwości przeniesienia go na inny

Przykłady programów na określonych licencjach:

 Freeware- HD Tune  

 
Shareware- Daemon Tools

Trial- Nod32

Odpowiedzialność karna i cywilna w sieci:

Polskie prawo karne nie zawiera odrębnej regulacji dotyczącej wprost rozpowszechniania i pobierania plików z internetu w sytuacji, w której nie mamy do nich praw. Oznacza to odpowiednie stosowanie innych regulacji, które sprawiają że sytuacja osób rozpowszechniających i pobierających "nielegalne" pliki z internetu nie jest równa.

Rozpowszechnianie plików pobranych z Internetu jest przez prawo traktowane surowiej niż samo ich pobieranie. Traktowane jest jak kradzież tzw. „intelektualna” i osoby takie pliki rozpowszechniające podlegają odpowiedzialności karnej. Zgodnie z ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych czyny takie zagrożone są karą:

• grzywny,
• ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2,
• a w przypadku działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej do lat 3.

Surowiej przepisy traktują tych, którzy uczynili sobie z popełniania tego przestępstwa stałe źródło dochodu albo działalność przestępną - wówczas sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5. Prawo natomiast łagodniej traktuje osoby, które jedynie pobierały nielegalnie pliki z Internetu, ale nie udostępniały tych zasobów ze swojego komputera. Osoby takie są narażone na odpowiedzialność cywilną wobec twórcy. Twórca może żądać od osoby, która naruszyła jego prawa majątkowe, zaprzestania pobierania plików, usunięciu z dysku komputera, wydaniu korzyści uzyskanych z nielegalnego pobierania utworu/utworów twórcy, naprawienia wyrządzonej twórcy szkody na zasadach ogólnych (art. 415 k.c.) lub poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione- trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu. Oprócz kar wymienionych powyżej sąd może zasądzić przepadek przedmiotów przy których użyciu dokonano naruszenia czyli np. komputera.